Sự rơi tự do là kiến thức quan trọng thường hay xuất hiện trong bài thi của môn Lý lớp 10. Để giúp các em nắm vững được phần nội dung này, Team Marathon Education đã tổng hợp các lý thuyết liên quan đến sự rơi tự do và cách giải bài tập rơi tự do trong bài viết sau.
>>> Xem thêm: Lý Thuyết Và Bài Tập Con Lắc Lò Xo Lý 12 Đầy Đủ Và Chi Tiết
Sự rơi trong không khí của các vật xảy ra nhanh hay chậm phụ thuộc vào lực cản của không khí tác dụng vào chúng.
Nếu loại bỏ được sự ảnh hưởng của không khí thì mọi vật sẽ rơi nhanh như nhau. Sự rơi của các vật trong trường hợp này người ta gọi là sự rơi tự do (trong môi trường chân không).
Từ đó, ta có được khái niệm chính xác của sự rơi tự do: Sự rơi tự do là sự rơi chỉ dưới tác dụng của trọng lực
>>> Xem thêm: Thế Năng Là Gì? Công Thức Tính Thế Năng Trọng Trường Và Thế Năng Đàn Hồi
Một số tính chất của sự rơi tự do có thể được kể đến như:
>>> Xem thêm: Lý Thuyết Lý 10: Chuyển Động Thẳng Biến Đổi Đều
Các công thức của sự rơi tự do khi không có vận tốc đầu (v = 0):
\begin{aligned}
&\bull s = v_0t + \frac12gt^2\\
&\bull v = v_0 + gt\\
&\bull v^2 - v^2_0 = 2gs
\end{aligned}Trong đó:
Tại một nơi bất kì ở Trái Đất của chúng ta và gần mặt đất, vật đều sẽ rơi tự do với cùng một gia tốc như nhau.
Ở các địa điểm khác nhau, gia tốc rơi tự do của vật sẽ khác nhau :
Trong một số trường hợp không cần độ chính xác tuyệt đối, ta có thể lấy g = 9,8m/s2 hoặc g = 10m/s2
>>> Xem thêm: Con Lắc Đơn – Lý Thuyết, Công Thức Và Bài Tập Minh Họa
Để giải được bài tập sự rơi tự do dạng này, ta sẽ áp dụng các công thức sau:
\begin{aligned}
&\bull s = h= \frac12gt^2\\
&\bull t=\sqrt{\frac{2s}{g}}\\
&\bull v=gt=\sqrt{2gs}
\end{aligned}Ví dụ: Một vật rơi tự do từ độ cao 20m xuống đất, gia tốc g = 10m/s2.
Hướng dẫn giải
t = \sqrt{\frac{2s}{g}} =\sqrt{\frac{2.20}{10}}= 2 (s)v = gt = 10.2 = 20 (m/s)
Dạng 2: Tìm quãng đường đi được trong n giây
Trong n (s) quãng đường (s1) vật sẽ đi được là:
s_1= v_0.n + \frac12.g.n^2
Trong (n-1) giây quãng đường (s2) vật sẽ đi là:
s_2= v_0.(n-1) + \frac12.g.(n-1)^2
Trong giây thứ n quãng đường vật sẽ di chuyển được là:
\Delta s = s_1 - s_2
Dạng 3: Tìm quãng đường đi được trong n giây cuối
Trong t (s) quãng đường vật sẽ đi được là::
s_1= v_0t + \frac12.g.t_2
Trong (t-n) (s) quãng đường vật sẽ đi được là::
s_2= v_0. (t-n) + \frac12.g.(t-n)^2
Trong n (s) cuối cùng quãng đường vật sẽ đi được là :
\Delta s = s_1 - s_2
Bài tập ví dụ: Một quả nặng rơi tự do ở một địa điểm có độ cao bất kì có gia tốc g = 10 m/s2. Tính:
Hướng dẫn giải
a. Quãng đường quả nặng rơi trong 5s đầu tiên là:
s_5= \frac12.g.t_5^2 = \frac12.10.5^2 = 125m
b. Quãng đường quả nặng rơi trong 4s đầu là:
s_4= \frac12.g.t_4^2 = \frac12.10.4^2 = 80m
Quãng đường quả nặng rơi trong giây thứ 5 là:
\Delta s = s_1-s_2 = 125-80 = 45m
c. Quãng đường quả nặng rơi trong t giây:
s = \frac12.g.t^2
Quãng đường quả nặng rơi trong (t-2) giây là:
s_2 = \frac12.g.(t-2)^2
Quãng đường quả nặng rơi trong 2 giây cuối là:
\Delta s = s_1-s_2 \Leftrightarrow 144= \frac12.g.t^2- \frac12.g.(t-2)^2\Leftrightarrow 144= 2.g.t +4 = 2.10t + 4 \Leftrightarrow t=7s
Suy ra độ cao lúc thả vật là:
h = \frac12.g.t^2 = \frac12.10.7^2 = 245m
Marathon Education là nền tảng học livestream trực tuyến Toán - Lý - Hóa - Văn - Anh - Sinh uy tín và chất lượng hàng đầu Việt Nam dành cho học sinh từ lớp 8 đến lớp 12. Với nội dung chương trình giảng dạy bám sát chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Marathon Education sẽ giúp các em lấy lại căn bản, bứt phá điểm số và nâng cao thành tích học tập.
Tại Marathon, các em sẽ được giảng dạy bởi các thầy cô thuộc TOP 1% giáo viên dạy giỏi toàn quốc. Các thầy cô đều có học vị từ Thạc Sĩ trở lên với hơn 10 năm kinh nghiệm giảng dạy và có nhiều thành tích xuất sắc trong giáo dục. Bằng phương pháp dạy sáng tạo, gần gũi, các thầy cô sẽ giúp các em tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng và dễ dàng.
Marathon Education còn có đội ngũ cố vấn học tập chuyên môn luôn theo sát quá trình học tập của các em, hỗ trợ các em giải đáp mọi thắc mắc trong quá trình học tập và cá nhân hóa lộ trình học tập của mình.
Với ứng dụng tích hợp thông tin dữ liệu cùng nền tảng công nghệ, mỗi lớp học của Marathon Education luôn đảm bảo đường truyền ổn định chống giật/lag tối đa với chất lượng hình ảnh và âm thanh tốt nhất.
Nhờ nền tảng học livestream trực tuyến mô phỏng lớp học offline, các em có thể tương tác trực tiếp với giáo viên dễ dàng như khi học tại trường.
Khi trở thành học viên tại Marathon Education, các em còn nhận được các sổ tay Toán – Lý – Hóa “siêu xịn” tổng hợp toàn bộ công thức và nội dung môn học được biên soạn chi tiết, kỹ lưỡng và chỉn chu giúp các em học tập và ghi nhớ kiến thức dễ dàng hơn.
Marathon Education cam kết đầu ra 8+ hoặc ít nhất tăng 3 điểm cho học viên. Nếu không đạt điểm số như cam kết, Marathon sẽ hoàn trả các em 100% học phí. Các em hãy nhanh tay đăng ký học livestream trực tuyến Toán – Lý – Hóa – Văn lớp 8 – lớp 12 năm học 2022 – 2023 tại Marathon Education ngay hôm nay để được hưởng mức học phí siêu ưu đãi lên đến 39% giảm từ 699K chỉ còn 399K.
Với những kiến thức về sự rơi tự do và bài tập mà Marathon Education vừa chia sẻ ở trên, hy vọng rằng các em có thể nắm vững nội dung này. Ngoài ra, để biết thêm nhiều thông tin hữu ích khác về Toán – Lý – Hóa, các em hãy thường xuyên theo dõi website của Marathon. Chúc các em luôn thành công và học tập vui vẻ!
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM
