Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp – Ngữ văn 9

Trong giao tiếp và trong văn viết có thể bạn đã nghe qua lời dẫn trực tiếp, gián tiếp. Vậy dẫn trực tiếp, gián tiếp là gì? Làm thế nào để nhận biết chúng. Hôm nay mời bạn cùng Marathon Education đi tìm hiểu định nghĩa cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp qua bài viết sau đây.

1. Cách dẫn trực tiếp

• Lời dẫn trực tiếp là cách nhắc lại nguyên văn lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật. Thông thường, lời dẫn trực tiếp được đặt trong dấu ngoặc kép và giúp cho độc giả cảm thấy gần gũi hơn với nhân vật và được thấu hiểu sâu sắc hơn.
• Trong truyện, các nhân vật thường nói chuyện với nhau bằng lời thoại và lời thoại được đánh dấu bằng cách sử dụng gạch đầu dòng ở đầu câu, đó chính là dẫn trực tiếp. Việc sử dụng lời dẫn trực tiếp và lời thoại là một trong những cách để làm cho truyện thêm sinh động và thu hút độc giả.

⇒ Câu 1 (SGK trang 53): Trong ví dụ (a), phần câu in đậm là lời của nhân vật và nó được tách ra khỏi phần câu trước bằng cách đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép

⇒ Câu 2 (SGK trang 53): Phần câu in đậm là suy nghĩ của nhân vật và để trích dẫn nó, chúng ta sử dụng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép để tách nó ra khỏi phần câu trước.

⇒ Câu 3 (SGK trang 53): Có thể thay đổi vị trí của hai bộ phận trong một văn bản. Trong trường hợp này, chúng ta sử dụng dấu ngoặc kép và dấu gạch ngang để phân tách hai bộ phận và giữ cho văn bản được đọc một cách dễ hiểu và rõ ràng.

>> Tìm hiểu về xưng hô trong hội thoại – Ngữ văn lớp 9

2. Cách dẫn gián tiếp

• Lời dẫn gián tiếp là cách thuật lại lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật và có điều chỉnh cho thích hợp. Lời dẫn gián tiếp không được đặt trong dấu ngoặc kép; trong giao tiếp thông thường, khi kể chuyện bằng lời nói thì cách dẫn gián tiếp được sử dụng thường xuyên hơn.
• Khi sử dụng lời dẫn gián tiếp, chúng ta không bắt buộc phải đúng từng từ nhưng phải đảm bảo đúng ý. Thường thì khi dẫn gián tiếp, chúng ta có thể dùng từ “rằng” hoặc đặt trước lời dẫn (sau động từ trong câu).
• Khi chuyển lời dẫn trực tiếp thành lời dẫn gián tiếp, chúng ta cần chú ý thay đổi từ xưng hô cho thích hợp, bỏ dấu hai chấm và dấu ngoặc kép, lược bỏ các từ tình thái (kia, nhé, này…) và có thể thêm từ “rằng” hoặc đặt trước lời dẫn.
• Việc sử dụng lời dẫn gián tiếp giúp cho câu chuyện trở nên trôi chảy hơn và giúp độc giả dễ dàng hiểu được ý nghĩa của nhân vật. Ngoài ra, việc sử dụng lời dẫn gián tiếp cũng giúp cho người kể chuyện có thể điều chỉnh lại lời nói của nhân vật cho phù hợp với ngữ cảnh và mục đích của câu chuyện.

⇒ Câu 1 (SGK trang 54): Trong ví dụ (a), phần câu in đậm là lời nói của nhân vật và nó được trích dẫn để giúp độc giả hiểu rõ hơn về nội dung của lời khuyên. Chúng ta có thể nhận ra điều này thông qua từ “khuyên” trong phần lời của người dẫn.

⇒ Câu 2 (SGK trang 54): Phần câu in đậm là ý nghĩ của nhân vật, và chúng ta có thể nhận ra điều này thông qua từ “hiểu” xuất hiện trước đó. Trong phần trích dẫn, chúng ta cũng thấy từ “rằng” được sử dụng để giữa phần ý nghĩ của nhân vật và phần lời của người dẫn. Thay vì sử dụng từ “rằng”, chúng ta cũng có thể sử dụng từ “là” để giữ cho văn bản được viết một cách chính xác và dễ hiểu.

>> Cẩm nang Ngữ văn 9: Hướng dẫn soạn bài Tổng kết từ vựng

3. Luyện tập cách dẫn trực tiếp và gián tiếp

Bài tập 1: Sử dụng cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp để chuyển các lời dẫn trực tiếp sau thành lời dẫn gián tiếp:

1. Lúc đó, cô giáo nói với chúng tôi: ‘Hãy lắng nghe kỹ những gì tôi đang nói.’
2. Trong cuộc họp, người đứng đầu đã nói: ‘Chúng ta phải tìm ra giải pháp cho vấn đề này.
3. “Chị ấy đã hỏi tôi rằng liệu tôi có thể giúp đỡ chị ấy với bài tập về nhà không”, anh ta nói.
4. “Giáo viên hỏi tôi rằng tôi có đọc xong sách chưa”, cậu học sinh nói.
5. “Anh ta hỏi tôi rằng liệu tôi có muốn tham gia cuộc thi viết văn không”, cô ấy nói.
6. “Anh ta hỏi tôi rằng liệu tôi có muốn đi cùng anh ta vào cuối tuần hay không”, cô ấy nói.

Đáp án:

1. Lúc đó, cô giáo bảo chúng tôi hãy lắng nghe kỹ những gì cô đang nói.
2. Trong cuộc họp, người đứng đầu đã nói rằng chúng ta phải tìm ra giải pháp cho vấn đề này.
3. Anh ta nói rằng chị ấy đã hỏi anh ta liệu anh ta có thể giúp đỡ chị ấy với bài tập về nhà không.
4. Cậu học sinh nói rằng giáo viên hỏi anh ta liệu anh ta đã đọc xong sách chưa.
5. Cô ấy nói rằng anh ta đã hỏi liệu cô ấy có muốn tham gia cuộc thi viết văn không.
6. Cô ấy nói rằng anh ta đã hỏi liệu cô ấy có muốn đi cùng anh ta vào cuối tuần hay không.

Bài tập 2: Sử dụng cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp để chuyển các lời dẫn gián tiếp sau thành lời dẫn trực tiếp:

1. Anh ta nói rằng anh ta đang rất bận và không có thời gian để gặp chúng tôi.
2. “Tôi đã nghe từ người khác rằng anh ta đang chuẩn bị cho một chuyến đi du lịch đến Đà Lạt vào tuần sau”, cô ấy nói.
3. “Cô giáo nói rằng bài kiểm tra sẽ được chấm vào ngày mai”, tôi nghe được từ bạn tôi.
4. “Chúng tôi đang cố gắng tìm ra giải pháp cho vấn đề này”, người đứng đầu nói.

Đáp án:

1. “Tôi đang rất bận và không có thời gian để gặp các bạn”, anh ta nói.
2. “Tôi đang chuẩn bị cho một chuyến đi du lịch đến Đà Lạt vào tuần sau”, anh ta đã nói, tôi đã nghe từ người khác.
3. “Bài kiểm tra sẽ được chấm vào ngày mai”, cô giáo đã nói, tôi nghe được từ bạn tôi.
4. “Người đứng đầu bảo chúng tôi đang cố gắng tìm ra giải pháp cho vấn đề này”.

>> Dành cho bạn: Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ bài thơ – Ngữ văn 9

Trên đây là bài tổng hợp kiến thức và bài tập cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp trong môn Ngữ văn 9. Hy vọng bạn có thể hiểu và nắm được bài học này. Tham gia lớp học online cùng Marathon để trau dồi, nắm vững nhiều kiến thức môn Ngữ văn và chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh lớp 10 thật tốt nhé!