Phân tích văn bản Phong cách Hồ Chí Minh – Lê Anh Trà

Phong cách Hồ Chí Minh là một tác phẩm đặc biệt mang đến cái nhìn sâu sắc về cuộc đời và phong cách sống của vị lãnh tụ vĩ đại, Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây cũng chính là bài văn mà Marathon Education mang đến để cùng tìm hiểu với bạn ngày hôm nay. Hãy theo dõi qua bài viết dưới đây.

 

1. Tìm hiểu đôi nét về tác giả, tác phẩm

1.1. Tác giả

• Lê Anh Trà (1927 – 1999), một con người có đóng góp quan trọng trong lĩnh vực nghiên cứu và văn chương. Sinh ra tại xã Phổ Minh, huyện Phổ Đức, tỉnh Quảng Ngãi
• Ông đã dành nhiều thời gian để tìm hiểu và nghiên cứu các vấn đề khoa học. Đồng thời, ông cũng là một nhà văn với tài năng viết lách đáng ngưỡng mộ. Công trình nghiên cứu của ông đã được công bố trên nhiều tạp chí chuyên ngành, chứng tỏ sự uyên bác và đóng góp của ông trong lĩnh vực này.

1.2. Tác phẩm

• Hoàn cảnh sáng tác: Tác phẩm Ngữ văn 9 Phong cách Hồ Chí Minh được trích từ bài Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản dị của tác giả Lê Anh Trà, được in trong cuốn “Hồ Chí Minh và văn hóa Việt Nam” và sản xuất năm 1990 do Viện Văn hóa xuất bản.
• Phương thức biểu đạt: Thuyết minh.
• Bố cục: Văn bản được chia làm 3 phần:

-Phần 1: Từ đầu => rất hiện đại.

-Phần 2: Tiếp => hạ tắm ao.

-Phần 3: Phần còn lại.

2. Phân tích văn bản Phong cách Hồ Chí Minh

2.1. Cơ sở và quá trình hình thành tư tưởng đạo đức phong cách Hồ Chí Minh

• Vốn tri thức văn hoá của Bác Hồ Chí Minh rất đáng ngưỡng mộ. Ông có sự am hiểu sâu sắc về các dân tộc và nhân dân trên thế giới, cũng như văn hoá toàn cầu.
• Nghệ thuật sử dụng trong bài viết của Bác là so sánh, kết hợp giữa việc kể và bình luận, nhằm khẳng định vốn tri thức văn hoá rộng lớn của ông.
• Trong quá trình hoạt động cách mạng, Bác Hồ Chí Minh đã đi qua nhiều địa điểm và tiếp xúc với nhiều nền văn hoá khác nhau.
• Bác Hồ thông thạo nhiều ngôn ngữ ngoại quốc như Pháp, Anh, Hoa và Nga.
• Ông đã học hỏi và tìm hiểu về văn hoá, nghệ thuật đến mức sâu sắc.
• Bác Hồ chịu ảnh hưởng của các nền văn hoá khác nhau và tiếp thu những giá trị đẹp và tốt đẹp từ đó.
• Ông phê phán những tiêu cực của chủ nghĩa tư bản.

⇒ Tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã kết hợp với gốc văn hóa dân tộc không thể thay đổi trong Bác Hồ, tạo nên một nhân cách rất Việt Nam và một lối sống đồng thời bình dị và hiện đại, kết hợp giữa phương Đông và phương Tây, quá khứ và hiện tại, dân tộc và quốc tế.

>> Cẩm nang Ngữ văn 9: Phân tích bài Chiếc lược ngà ngắn gọn và chi tiết nhất

2.2. Những biểu hiện về phong cách Hồ Chí Minh

Phong cách sống giản dị và thanh cao của Bác Hồ Chí Minh thể hiện qua những điểm sau:

• Nơi ở và làm việc đơn sơ: Bác sống trong một căn nhà sàn nhỏ, chỉ có vài phòng để tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ.
• Trang phục giản dị: Ông thường mặc bộ quần áo bà ba nâu, áo trấn thủ và đôi dép lốp đơn giản.
• Tư trang ít ỏi: Bác chỉ có một chiếc vali nhỏ chứa vài bộ quần áo và vài vật kỷ niệm.
• Chế độ ăn uống đạm bạc: Ông thường ăn cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối và cháo hoa.
• Lối sống giản dị và thanh đạm của Bác Hồ Chí Minh cũng chứa đựng nét đẹp tương tự như những nhà nho nổi tiếng trước đây như Nguyễn Trãi và Nguyễn Bỉnh Khiêm.

⇒ Đây là một phong cách sống mang tính dân tộc cao, thể hiện một quan niệm thẩm mỹ: sự đẹp liên kết chặt chẽ với sự giản dị và tự nhiên. Lối sống giản dị, trong sáng và vô cùng thanh cao của Bác Hồ Chí Minh là một biểu hiện của sự sang trọng.

 

 

2.3. Ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh

• Phong cách Hồ Chí Minh chính là dẫn chứng mang đến những thành quả rực rỡ của quá trình học tập và rèn luyện không ngừng.
• Bác Hồ là một minh chứng sống động cho quan điểm rằng chúng ta nên tiếp thu văn hóa nước ngoài một cách chọn lọc, “hòa nhập nhưng không hòa tan”.
• Ông là một nhân vật độc đáo, khiến chúng ta tự hào về người Việt, văn hóa Việt và bản sắc Việt. Điều đó khơi dậy ý thức trong chúng ta để học tập theo gương Bác Hồ.

3. Giá trị nội dung và nghệ thuật

• Giá trị nội dung: Phong cách Hồ Chí Minh mang trong mình vẻ đẹp độc đáo, sự hòa quyện hoàn hảo giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại, thanh cao và giản dị.
• Giá trị nghệ thuật: Sử dụng ngôn ngữ trang trọng, lập luận chặt chẽ và đáng tin cậy với các ví dụ cụ thể. Biện pháp so sánh và nghệ thuật đối lập để tăng tính nghệ thuật của bài viết.

>> Xem thêm: Tìm hiểu, phân tích bài thơ Viếng lăng bác – Ngữ văn 9

4. Luyện tập

Câu chuyện về lối sống giản dị mà cao đẹp của Chủ tịch Hồ Chí Minh:

Bà Nguyễn Thị Liên, nguyên cán bộ Văn phòng Phủ Chủ tịch, kể lại rằng: Khi làm việc ở văn phòng Bác, đôi khi bà còn đảm nhận việc khâu, vá quần áo, chăn, màn, áo gối cho Bác. Công việc này giúp bà có điều kiện được gần Bác và học tập được rất nhiều.

Áo Bác rách, có khi vá đi vá lại, Bác mới cho thay. Chiếc áo gối màu xanh hoà bình của Bác, được ông Cần (người phục vụ Bác) đưa bà vá đi vá lại. Cầm chiếc áo gối của Bác, bà rưng rưng nước mắt, bà nói với ông Cần thay áo gối khác cho Bác dùng nhưng Bác chưa đồng ý. Người vẫn dùng chiếc áo gối vá.

Những năm tháng giúp việc ở văn phòng Bác bà đã có những kỷ niệm không bao giờ quên.

Bà còn kể rằng:

Ở Việt Bắc, có một buổi Bác đi công tác về muộn, về qua văn phòng, Bác nghỉ lại một lát vì mệt. Đồng chí Hoàng Hữu Kháng, bảo vệ của Bác nói với bà:

– Bác mệt không ăn được cơm. Cô nấu cho Bác bát cháo.

Bác đang nằm nghỉ nghe thấy thế liền bảo bà:

– Cô nấu cháo cho Bác bằng cơm nguội ấy, vừa chóng chín, vừa tiết kiệm được gạo, khỏi bỏ phí cơm thừa.

Câu chuyện bà kể khiến chúng tôi xúc động và thương Bác quá chừng. Bác thật giản dị và tiết kiệm, chắt chiu như người cha lo cho một gia đình lớn, như cảnh nhà đông con mà còn túng thiếu. Chiếc áo gối vá, bát cháo nấu bằng cơm nguội của vị Chủ tịch nước có tác động lớn đến suy nghĩ của mỗi con người nhất là hiện nay, Đảng và Nhà nước ta thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh”.

(Nguồn: toplist.vn)

>> Marathon gợi ý cho bạn: Thuật ngữ là gì? Tìm hiểu về thuật ngữ – Ngữ văn 9