Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Tác giả Thanh Hải – Ngữ văn lớp 9

Mùa xuân nho nhỏ là một trong những tác phẩm nổi bật của nhà thơ Thanh Hải mà các em sẽ được học trong chương trình Ngữ Văn lớp 9. Đây cùng là nội dung quan trọng mà các em cần lưu ý vì tác phẩm xuất hiện khá nhiều trong các bài thi và bài kiểm tra. Để giúp các em nắm vững kiến thức về tác phẩm Mùa Xuân Nho Nhỏ lớp 9, bài viết này của Marathon Education sẽ tổng hợp đầy đủ những thông tin về tác giả, nội dung và những giá trị mà tác phẩm này mang lại.

Tác giả Thanh Hải

1. Cuộc đời

• Nhà thơ Thanh Hải (1930 – 1980) tên khai sinh là Phạm Bá Ngoãn, quê quán ở xã Phong Bình, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên – Huế. Ông vốn xuất thân trong một gia đình trí thức nghèo có cha làm nghề dạy học còn mẹ là nông dân.
• Năm 17 tuổi, ông bắt đầu tham gia cách mạng ở huyện Hương Thủy và làm chính trị viên của Đoàn Văn công tỉnh Thừa Thiên – Huế.
• Từ năm 1954 – 1965, ông làm cán bộ tuyên huấn.
• Từ năm 1964 – 1967, ông phụ trách báo Cờ giải phóng thành phố Huế sau đó trở thành Ủy viên Ban Chấp hành Hội nhà văn Việt Nam.
• Sau năm 1975, nhà thơ Thanh Hải làm Tổng thư ký Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên và là Ủy viên thường vụ Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật Việt Nam, Ủy viên Ban Chấp hành Hội nhà văn Việt Nam.

2. Phong cách sáng tác

• Những tác phẩm của Thanh Hải thường xoay quanh chủ đề thiên nhiên đất nước và tình yêu cuộc sống. Những tác phẩm của ông rất nhẹ nhàng, bình dị nhưng mang nhiều triết lý về cuộc đời cũng như thể hiện tình yêu tha thiết với cuộc sống.
• Một số tác phẩm tiêu biểu của Thanh Hải bao gồm Những đồng chí trung kiên (1962), Mùa xuân nho nhỏ (1980), Ánh mắt (1956), Mưa xuân đất này (1982)…

Tìm hiểu chung về tác phẩm Mùa Xuân Nho Nhỏ Văn Lớp 9

Hoàn cảnh sáng tác

Mùa Xuân Nho Nhỏ là tác phẩm được viết vào tháng 11 năm 1980, trong những ngày tháng cuối đời của tác giả. Đây là thời điểm đất nước đã thống nhất, đang trong quá trình xây dựng cuộc sống mới nhưng cũng còn rất nhiều khó khăn, gian khổ và đầy thử thách. Tác phẩm cũng như là một tâm niệm chân thành mà tác giả muốn gửi gắm cho đời.

 

 

Bố cục

Mùa Xuân Nho Nhỏ lớp 9 được chia làm 4 phần:

• Phần 1: Khổ 1: Thể hiện cảm xúc của tác giả trước mùa xuân của thiên nhiên đất nước.
• Phần 2: Khổ 2 và 3: Thể hiện cảm xúc về mùa xuân của đất nước.
• Phần 3: Khổ 4 và 5: Thể hiện ước nguyện của tác giả.
• Phần 4: Khổ 6: Ngợi ca quê hương đất nước của những làn điệu dân ca của xứ Huế.

Ý nghĩa nhan đề

Mùa Xuân Nho Nhỏ được Thanh Hải viết vào thời điểm trước khi mất một tháng. Trong khoảnh khắc này, ông muốn cống hiến sức lực nhỏ nhoi cuối cùng của bản thân cho đất nước, góp phần làm nên mùa xuân cho thiên nhiên, đất trời. Xuất phát từ mong muốn đó, ông đã đặt tên cho bài thơ là Mùa Xuân Nho Nhỏ. Đây cũng là biểu tượng của những gì tinh túy, đẹp đẽ nhất của sự sống, của cuộc đời mỗi người. Bài thơ này cũng thể hiện quan điểm thống nhất giữa cá nhân và cộng đồng, giữa cái chung và cái riêng.

Phân tích tác phẩm Mùa Xuân Nho Nhỏ Văn Lớp 9

Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm Mùa Xuân Nho Nhỏ Văn Lớp 9 (Nguồn: Internet)

Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân thiên nhiên của đất nước

Qua những câu thơ trong Mùa Xuân Nho Nhỏ Văn lớp 9, tác giả vẽ ra một bức tranh thiên nhiên với không gian cao rộng, âm thanh rộn ràng và màu sắc tươi sáng như muốn níu giữ con người ở lại với mùa xuân, với cuộc sống tươi đẹp.

• Không gian: hiện lên với bầu trời cao, “dòng sông xanh” dài rộng.
• Âm thanh: chim chiền chiện hót rộn rã, vang trời.
• Màu sắc: màu xanh của dòng sông, màu tím biếc của hoa.

Đồng thời, đoạn thơ cũng thể hiện được cảm xúc của tác giả trước mùa xuân thiên nhiên. Đó là cái nhìn trìu mến trước vạn vật trong tự nhiên, như đưa tay hứng những giọt sương – “giọt long lanh” rơi, là phép ẩn dụ chuyển đổi cảm giác để chỉ tiếng chim chiền chiện hót vang trời. Tác giả thực sự ngây ngất trước vẻ đẹp của mùa xuân và khát khao được hòa mình vào thiên nhiên.

Ước nguyện của tác giả

Mùa Xuân Nho Nhỏ cũng thể hiện ước nguyện của tác giả, thiết tha được cống hiến những điều chân thành, giản dị nhất cho cuộc đời. Tác giả muốn được làm “con chim” góp tiếng hót cho đời, muốn làm một “nhành hoa” để góp cho cuộc sống chút hương sắc, muốn làm “nốt trầm” để hoàn thiện bản nhạc cuộc sống.

Những khát khao của tác giả chỉ là “một” điều nhỏ bé, giản dị nhưng vô cùng ý nghĩa. Tất cả những ước mong của tác giả được gói gọn trong một “mùa xuân nho nhỏ” để “lặng lẽ dâng cho đời”. Như vậy, “mùa xuân nho nhỏ” cũng là ẩn dụ cho khát khao được sống và cống hiến lặng lẽ những gì tốt đẹp nhất của tác giả. Đặc biệt, tác giả sử dụng hoán dụ “tuổi hai mươi”, “khi tóc bạc” để thể hiện sự cống hiến suốt đời, từ trẻ đến lúc về già.

Lời ngợi ca quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế

Những giai điệu “Nam Ai, Nam Bình” là làn điệu dân ca truyền thống của xứ Huế, nơi tác giả được sinh ra. Những làn điệu dân ca ngọt ngào, sâu lắng, thể hiện lòng yêu mến của tác giả với di sản văn hóa và cũng là niềm tự hào với lối sống tình nghĩa của cha ông.

Giá trị của tác phẩm Mùa Xuân Nho Nhỏ

Giá trị nội dung

Mùa Xuân Nho Nhỏ lớp 9 thể hiện sự yêu mến, gắn bó thiết tha với cuộc đời, với thiên nhiên, đất nước. Đồng thời, bài thơ cũng thể hiện ước nguyện chân thành của tác giả là muốn được cống hiến, đóng góp “mùa xuân nho nhỏ” của bản thân vào mùa xuân lớn lao của đất nước, của dân tộc. Từ đó, tác giả muốn gửi gắm thông điệp, mỗi cá nhân cần có một cuộc đời sống có ích, sống ý nghĩa và sống có giá trị để cống hiến cho cuộc đời chung.

Giá trị nghệ thuật

Mùa Xuân Nho Nhỏ Văn lớp 9 được tác giả viết theo thể thơ năm tiếng, với nhạc điệu trong sáng, gần gũi, thiết tha thông qua những hình ảnh đẹp, những làn điệu dân ca cùng nhiều phép so sánh, ẩn dụ, hoán dụ đầy sáng tạo.

Tham khảo ngay các khoá học online của Marathon Education

 

 

 

Có thể thấy, Thanh Hải đã làm phong phú thêm cho nền thơ Việt Nam với một bài thơ về mùa xuân tươi đẹp, đầy ý nghĩa. Qua bài viết này, Marathon Education đã trình bày đầy đủ thông tin về tác giả, tác phẩm, bố cục, phân tích nội dung cũng như giá trị của Mùa Xuân Nho Nhỏ lớp 9. 

Hãy liên hệ ngay với Marathon để được tư vấn nếu các em có nhu cầu học online nâng cao kiến thức nhé! Marathon Education chúc các em được điểm cao trong các bài kiểm tra và kỳ thi sắp tới!