Phân tích Chuyện người con gái nam xương – Ngữ văn 9

Chuyện người con gái Nam Xương là một truyện ngắn nổi tiếng được đưa vào chương trình giảng dạy môn Ngữ văn lớp 9. Trong câu chuyện, Nguyễn Dữ đã viết về cuộc đời của Vũ Nương, một người phụ nữ tuyệt vời sống trong thời kỳ phong kiến. Hãy cùng Marathon Education tìm hiểu về tác phẩm này nhé.

1. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm Chuyện người con gái nam xương

1.1. Tác giả Chuyện người con gái nam xương

• Nguyễn Dữ là một nhà văn nổi tiếng trong lịch sử văn học Việt Nam.
• Ông sinh ra tại Thanh Miện, Hải Dương, trong một gia đình bình dân nghèo.
• Nguyễn Dữ sống vào nửa đầu thế kỷ XVI, thời kỳ mà triều đình nhà Lê đã bắt đầu khủng hoảng, các tập đoàn phong kiến Lê, Mạc, Trịnh đang tranh giành quyền lực, gây ra những cuộc nội chiến kéo dài.
• Ông được biết đến là một người học rộng, tài cao và từng làm quan trong vòng một năm. Tuy nhiên, sau đó ông quyết định cáo về và sống ẩn dật ở vùng núi Thanh Hoá. Điều này cho thấy ông phản kháng với chế độ phong kiến thời đó, cũng giống như nhiều trí thức tâm huyết đương thời.

1.2. Tác phẩm

• Văn bản Chuyện người con gái Nam Xương là một trong 20 truyện thuộc “Truyền kì mạn lục” của tác giả “thiên cổ tùy bút”. Câu chuyện được lấy cảm hứng từ một truyện cổ tích Việt Nam mang tên “Vợ chàng Trương”.
• Tác phẩm mang thể loại “Truyền kỳ”, đây là một thể loại văn học bằng chữ Hán, có nguồn gốc từ Trung Quốc và được phổ biến từ thời Đường. Các nhà văn Việt Nam sau này đã tiếp nhận và phát triển thể loại này để viết về cuộc sống, con người Việt Nam.
• “Mạn lục” mang ý nghĩa ghi chép tản mạn những câu chuyện kỳ lạ được lưu truyền.
• Nội dung Chuyện người con gái Nam Xương kể về một người phụ nữ ở Nam Xương tên là Vũ Nương; tuy nhiên, đó không chỉ là câu chuyện của riêng Vũ Nương mà còn miêu tả câu chuyện chung của những người phụ nữ trong xã hội xưa.
• Bố cục: Truyện gồm 3 phần:

Phần 1: Từ đầu => như mẹ đẻ.

Phần 2: Từ qua năm sau => đã qua rồi.

Phần 3: Còn lại.

2. Phân tích chuyện người con gái nam xương

2.1. Phân tích diễn biến nhân vật Vũ Nương

Vẻ đẹp của Vũ Nương:

• Vũ Nương có vẻ đẹp ven toàn, kết hợp hài hòa giữa dung nhan và phẩm hạnh. Trước khi về làm dâu, cô được giới thiệu là người “tính đã thùy mị nết na lại thêm tư dung tốt đẹp”.
• Là người mẹ thương con, Vũ Nương am hiểu tâm lý trẻ thơ và yêu thương con. Là người con dâu hiếu thảo, cô chăm sóc mẹ chồng khi ốm và lo ma chay khi bà mất, khiến mẹ chồng cảm động và nói “Xanh kia quyết chẳng phụ con …”.
• Vũ Nương là người vợ thủy chung, giữ gìn khuôn phép khi ở nhà với chồng và khi tiễn chồng đi lính, cô rót chén rượu đầy, nói lời tình nghĩa, không mong chức tước hay chiến công, chỉ mong chồng được bình yên. Khi chồng xa nhà, cô nhớ da diết và tìm cách xóa bỏ ngờ vực nếu bị chồng nghi oan, để cứu hạnh phúc gia đình.
• Sau khi chết và sống dưới thủy cung, Vũ Nương tiếp tục mang những giá trị đáng quý của một người phụ nữ. Cô là người nặng tình, nặng nghĩa, vị tha và trọng danh dự. Cô hứa với Linh Phi sống chết không bỏ và hướng về phần mộ tổ tiên khi sống đầy đủ, sung sướng dưới thủy cung.

>> Có thể bạn cần: Thuật ngữ là gì? Tìm hiểu về thuật ngữ – Ngữ văn 9

Số phận bất hạnh của Vũ Nương:

• Khi mới về làm dâu, chồng của Vũ Nương đã phải đi lính và để lại cô một mình đối mặt với nỗi cô đơn. Khi chồng trở về, cô bị hiểu lầm, bị mắng nhiếc, đánh đập và đuổi đi. Cô phải gánh vác toàn bộ công việc trong gia đình.
• Cái chết oan khuất của Vũ Nương có nhiều nguyên nhân khác nhau. Trực tiếp là vì lời nói ngây thơ của bé Đản đã bị Trương Sinh hiểu lầm là cô vợ hư. Nguyên nhân gián tiếp bao gồm sự nghi ngờ, ghen tuông và cư xử hồ đồ của Trương Sinh, cũng như sự bất công của chiến tranh phong kiến và chế độ nam quyền độc đoán.

⇒ Qua câu chuyện của Vũ Nương, ta thấy được phẩm hạnh và tấm lòng nhân ái của một người phụ nữ tuyệt vời. Cô đã phải đối mặt với nhiều khó khăn trong cuộc đời nhưng vẫn giữ được lòng tốt và tình yêu thương đối với con người. Cô còn là một ví dụ về sự bất công trong xã hội phong kiến và chiến tranh, khiến cho người đọc cảm thấy đau lòng và xót xa cho số phận của Vũ Nương. Mặc dù phải sống cuộc sống bất công nhưng cô vẫn luôn mạnh mẽ như ba cô gái trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi.

2.2. Phân tích nhân vật Trương Sinh

• Trương Sinh là con nhà hào phú nhưng không có học vấn. Điều này có thể khiến cho anh ta thiếu nhận thức và khó hiểu được tâm lý của người khác.
• Trương Sinh là một người đa nghi, hay ghen, và cư xử hồ đồ. Anh ta thường phòng ngừa vợ quá mức, nghe lời con trẻ và cho rằng vợ mình thất tiết. Anh ta bỏ ngoài tai những lời phân trần của vợ và mắng nhiếc, đánh đuổi cô ta. Anh ta cũng không tin những lời bênh vực vợ và không nói duyên cớ để cho vợ có cơ hội minh oan. Tất cả những điều này khiến cho anh ta trở nên cố chấp và bảo thủ.
• Khi mọi chuyện đã vỡ lẽ, Trương Sinh biết mình đã nghi oan cho vợ nhưng vẫn không có ý hối lỗi. Điều này cho thấy tính cách kiên quyết và không chịu sai lầm của anh ta.
• Tuy nhiên, khi Phan Lang đưa kỉ vật của Vũ Nương đến cho Trương Sinh, anh ta nhớ lại chuyện năm xưa và lập đàn giải oan. Điều này cho thấy anh ta vẫn còn có tấm lòng nhân ái và sẵn sàng thay đổi.

>> Hướng dẫn cách trau dồi vốn từ, luyện tập trau dồi vốn từ – Ngữ văn 9

2.3. Tìm hiểu các yếu tố kỳ ảo trong truyện

• Phan Lang đã nằm mộng và thả rùa, từ đó anh ta đã lạc vào động rùa của Linh Phi và gặp được Vũ Nương. Nhờ đó, anh ta đã được đưa về lại thế gian.
• Vũ Nương đã tự tử nhưng được tiên nữ cứu và sống dưới thủy cung. Điều này đã làm tăng tính bi kịch của câu chuyện.
• Trương Sinh đã lập đàn giải oan và Vũ Nương đã hiện về để nói lời tạ từ rồi biến mất. Điều này thể hiện sự hy vọng vào một kết thúc có hậu và ước mơ của nhân dân về sự công bằng.

⇒ Tất cả những yếu tố này đã giúp hoàn thiện nét đẹp vốn có của Vũ Nương và thể hiện giá trị nhân đạo của tác phẩm.

3. Giá trị nội dung và nghệ thuật

• Truyện khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam và thể hiện sự đồng cảm với số phận bi kịch của họ. Tác giả cũng lên án các lễ giáo phong kiến và các hủ tục hà khắc trong xã hội đương thời.
• Tác giả đã xây dựng tình huống truyện độc đáo, đặc biệt là chi tiết chiếc bóng, tạo nên tính bất ngờ và tăng thêm tính bi kịch của câu chuyện.
• Nhân vật trong truyện được xây dựng rất tốt qua lời nói và hành động của họ.
• Tác giả sử dụng nhiều hình ảnh ước lệ cùng yếu tố kỳ ảo giúp cho người đọc cảm nhận rõ tâm trạng của nhân vật và tăng thêm sự cảm động của câu chuyện.

>> Tìm hiểu thêm: Truyện kiều – Ngữ văn 9 | Marathon Education

Qua bài viết trên, ta thấy được tác phẩm đã gửi gắm thông điệp về tình yêu thương, lòng nhân ái và phản ánh sự bất công trong xã hội thuở xưa lên những người phụ nữ. Văn bản Chuyện người con gái Nam Xương là một tác phẩm ý nghĩa và để lại nhiều dấu ấn cho người đọc.