Soạn bài, luyện tập Các phương châm hội thoại – Ngữ văn 9

Nhằm mục đích giúp các bạn soạn bài, củng cố kiến thức trước khi đến lớp. Marathon Education mời bạn cùng tham gia soạn bài Ngữ văn 9 Các phương châm hội thoại ngay sau đây.

1. Tổng hợp các phương châm hội thoại

1.1. Phương châm về lượng

Trong giao tiếp, việc nói điều đúng và đầy đủ rất quan trọng để đảm bảo thông tin được truyền đạt một cách chính xác và không gây hiểu nhầm. Tuy nhiên, không nên nói quá nhiều hoặc thiếu nội dung trong câu nói, vì điều này sẽ khiến người nghe không hiểu hoặc cảm thấy khó chịu, không tập trung vào nội dung chính của cuộc trò chuyện. Vì vậy, khi giao tiếp, chúng ta nên cung cấp đầy đủ và chính xác thông tin về những câu hỏi mà người khác muốn biết để đảm bảo cuộc giao tiếp hiệu quả.

>> Bật mí cho bạn: Liên kết câu và liên kết đoạn văn – Ngữ văn 9

1.2. Phương châm về chất

Phương châm về chất trong giao tiếp là rất quan trọng. Nó đề cập đến chất lượng của thông tin, bằng chứng và sự hiểu biết của người nói về một vấn đề trong cuộc trò chuyện. Khi giao tiếp, chúng ta cần nói đúng sự thật và chỉ trình bày những thông tin mà có bằng chứng cụ thể để người nghe có thể tin tưởng. Không nên nói những điều mà chúng ta không tin là đúng hoặc không có bằng chứng xác thực. Nếu chưa chắc chắn về một thông tin nào đó, chúng ta nên thể hiện sự cảnh giác và tránh nói chắc chắn về điều đó.

1.3. Phương châm quan hệ

Khi giao tiếp, rất quan trọng để nói đúng chủ đề và hiểu rõ chủ đề đang được thảo luận. Các bên tham gia giao tiếp nên cẩn thận và trực tiếp trao đổi về trọng tâm của chủ đề, đồng thời định hình rõ những gì mình muốn nói. Như vậy, chúng ta có thể thảo luận một cách rõ ràng và hiệu quả hơn. Chúng ta cũng nên lắng nghe và thấu hiểu ý kiến của nhau, đặc biệt là khi chủ đề giao tiếp có tính tranh luận hoặc khó khăn.

 

 

1.4. Phương châm cách thức

Trong giao tiếp, chúng ta cần chú ý đến việc sử dụng câu nói sao cho mạch lạc và dễ hiểu. Nên sử dụng câu ngắn, đơn giản và súc tích, tránh sử dụng câu quá dài hoặc chứa nhiều ý phụ không liên quan đến nội dung chính của cuộc trò chuyện. Điều này giúp cho thông tin được truyền đạt một cách dễ hiểu và dễ tiếp thu hơn. Chúng ta cũng nên sử dụng những từ ngữ dễ hiểu và phù hợp với đối tượng người nghe để truyền đạt ý của mình một cách chính xác và hiệu quả.

1.5. Phương châm lịch sự

Chúng ta cần thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đến người đối diện trong cuộc nói chuyện, giao tiếp và nên sử dụng lời nói tế nhị, khiêm tốn và tôn trọng đối phương để truyền đạt thông tin một cách chính xác và hiệu quả. Quan trọng hơn, chúng ta cần hiểu rõ các phương châm hội thoại để áp dụng linh hoạt và phù hợp với từng tình huống giao tiếp. Điều này bao gồm việc chọn lựa cách xưng hô phù hợp với người đối diện và điều chỉnh âm điệu phù hợp với tình huống cụ thể. Lời nói lịch sự không chỉ giúp giao tiếp hiệu quả hơn mà còn phản ánh tính cách và giá trị của chúng ta.

>> Xem thêm: Ngữ văn 9 phép phân tích và tổng hợp – Hướng dẫn soạn bài

2. Đặc điểm của các phương châm hội thoại

Để giao tiếp và thuyết phục người khác đồng ý với chủ đề mình đang thảo luận, chúng ta cần chú ý đến các điểm sau đây:

• Tính tham khảo: Thông tin tham khảo của chúng ta cần được chọn lọc và trọng tâm, không cần phải liệt kê toàn bộ thông tin một cách dàn trải.
• Tính thời sự: Chúng ta cần trình bày hiện trạng và giải thích tại sao vấn đề đó là quan trọng và cấp thiết, cần được giải quyết ngay.
• Tính phản biện: Trong quá trình thảo luận, có thể sẽ có những ý kiến đồng tình hoặc phản bác. Tuy nhiên, chúng ta cần biết cách chứng minh cho những người phản bác rằng ý kiến của mình là chính xác.
• Tính đề xuất: Chúng ta cần đưa ra những giải pháp, đề xuất hoặc phương pháp để giải quyết vấn đề được đặt ra trước đó. Tham luận cần có dẫn chứng cụ thể để thuyết phục người nghe và đưa ra giải pháp thực tế và khả thi để giải quyết vấn đề.

>> Có thể bạn cần: Phân tích bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy – Ngữ văn 9

3. Luyện tập các phương châm hội thoại

Bài tập 1 – Bài tập các phương châm về hội thoại: Đọc kỹ đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi sau đây:

“Trong hội thoại, việc sử dụng ngôn ngữ lịch sự, tế nhị và tôn trọng đối phương là điều rất quan trọng. Điều này giúp cho thông điệp được truyền đạt một cách chính xác và hiệu quả hơn. Ngoài ra, trong hội thoại, cần lắng nghe và đưa ra phản hồi thích hợp để đối phương cảm thấy được quan tâm và tôn trọng. Không nên phá vỡ quy tắc của hội thoại bằng cách gián đoạn hoặc chen ngang lời người khác khi họ đang nói.”

1. Việc sử dụng ngôn ngữ lịch sự trong hội thoại có tác dụng gì?
2. Tại sao trong hội thoại cần lắng nghe và đưa ra phản hồi thích hợp?
3. Những hành vi nào là không đúng trong quy tắc của hội thoại?

 

Đáp án:

1. Việc sử dụng ngôn ngữ lịch sự trong hội thoại giúp cho thông điệp được truyền đạt một cách chính xác và hiệu quả hơn.
2. Trong hội thoại, cần lắng nghe và đưa ra phản hồi thích hợp để đối phương cảm thấy được quan tâm và tôn trọng.
3. Những hành vi không đúng trong quy tắc của hội thoại bao gồm gián đoạn hoặc chen ngang lời người khác khi họ đang nói.

 

Bài tập 2: Hãy thảo luận với bạn cùng nhóm về các phương châm hội thoại sau:

• Tôn trọng đối phương
• Sử dụng ngôn ngữ lịch sự, tế nhị
• Lắng nghe và đưa ra phản hồi thích hợp
• Không gián đoạn hoặc chen ngang lời người khác khi họ đang nói

Từ đó, hãy trình bày ý kiến của nhóm em về tầm quan trọng của các phương châm này trong hội thoại và những lợi ích mà chúng mang lại.

Đáp án tham khảo:

• Tôn trọng đối phương: trong giao tiếp, chúng ta cần xem xét đến cảm xúc và quan điểm của đối phương. Chúng ta không nên giảm giá trị hoặc phủ nhận quan điểm của người khác, mà hãy tôn trọng họ và lắng nghe quan điểm của họ.
• Sử dụng ngôn ngữ lịch sự, tế nhị: khi giao tiếp, chúng ta cần sử dụng ngôn ngữ tế nhị, dịu dàng và lịch sự để truyền tải thông tin một cách chính xác và hiệu quả. Chúng ta không nên sử dụng lời lẽ thô tục, xúc phạm hoặc không tôn trọng đối phương.
• Lắng nghe và đưa ra phản hồi thích hợp: khi đối diện với người khác, chúng ta cần lắng nghe và đưa ra phản hồi thích hợp để đối phương cảm thấy được quan tâm và tôn trọng trong cuộc hội thoại.
• Không gián đoạn hoặc chen ngang lời người khác khi họ đang nói: trong hội thoại, chúng ta cần lắng nghe và tôn trọng đối phương bằng cách không gián đoạn hoặc chen ngang lời người khác khi họ đang nói.