Ngữ Văn 12: Việt Bắc Của Tố Hữu – Tìm Hiểu Tác Giả, Tác Phẩm

Việt Bắc – tác phẩm văn học được học ở lớp 12 đã để lại nhiều dấu ấn cho mỗi em học sinh bởi những giá trị cao đẹp, hào khí dân tộc trong thời kỳ khó khăn nhất. Việt Bắc cũng là tác phẩm xuất hiện nhiều trong các đề thi kết thúc học kỳ hay kỳ thi đại học. Các em hãy ùng Marathon Education tìm hiểu rõ hơn về tác phẩm này qua bài viết sau.

>>> Xem thêm:

• Ngữ Văn 12: Sóng Của Xuân Quỳnh – Tìm Hiểu Tác Giả, Tác Phẩm
• Ngữ Văn 12: Đất Nước Của Nguyễn Khoa Điềm – Tìm Hiểu Tác giả, Tác Phẩm

Tác giả Tố Hữu (1920 – 2000)

1. Cuộc đời

• Tên khai sinh của Tố Hữu là Nguyễn Kim Thành.
• Quê quán của ông ở làng Phù Lai (nay thuộc xã Quảng Thọ), huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên – Huế. 
• Sinh ra trong một gia đình Nho học ở Huế, Tố Hữu đã sớm bộc lộ tình yêu với văn chương. Ông cũng nổi tiếng với vai trò là một nhà thơ Cách Mạng khi sớm giác ngộ lý tưởng.
• Tố Hữu cũng đồng thời đảm nhiệm nhiều cương vị trọng yếu trên mặt trận văn hoá và bộ máy lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

2. Sự nghiệp văn học

• Phong cách sáng tác: Con đường thơ và con đường hoạt động Cách Mạng của Tố Hữu có sự thống nhất không thể tách rời. Mỗi tập thơ của Tố Hữu là một chặng đường Cách Mạng, là bức vẽ tả thực trong mỗi thời kỳ của đất nước.
• Các tác phẩm chính:
  • Từ ấy (72 bài thơ, 1937 – 1946)
  • Việt Bắc (26 bài thơ, 1947 – 1954)
  • Gió lộng (25 bài thơ, 1955 – 1961)
  • Ra trận (35 bài thơ, 1962 – 1971)
  • Xây dựng một nền văn nghệ lớn xứng đáng với nhân dân ta, thời đại ta (tiểu luận, 1973)
  • Máu và Hoa (13 bài thơ, 1972 – 1977)
  • Cuộc sống cách mạng và văn học nghệ thuật (tiểu luận, 1981)
  • Một tiếng đờn (74 bài thơ, 1978 – 1992)
  • Ta với ta (thơ, 1992 – 1999)
  • Nhớ lại một thời (hồi ký, 2000)
  • Một khúc ca xuân (thơ, 1977)

Tác phẩm Việt Bắc

Tìm hiểu chung về tác phẩm Việt Bắc

1. Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ Việt Bắc 12 ra đời sau chiến thắng Điện Biên Phủ vang dội của quân và dân ta. Tháng 7 năm 1954 hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, mở ra trang sử mới cho toàn dân tộc. Tháng 10 cùng năm, các chiến sĩ tham chiến rời chiến khu Việt Bắc về lại thủ đô. Trong bối cảnh chia ly kẻ đi người ở ấy, Tố Hữu đã sáng tác tác phẩm “Việt Bắc” như một sự tưởng nhớ về những năm tháng chiến đấu gian nan ấy của đất nước ta.

2. Vị trí đoạn trích: Đoạn trích Việt Bắc trong sách giáo khoa Văn 12 thuộc về phần 1 của tác phẩm, tái hiện những kỷ niệm thời kỳ kháng chiến.

3. Bố cục: Bố cục tác phẩm chia làm 3 phần

• Phần 1 (8 câu đầu): cảm xúc về cuộc chia tay
• Phần 2 (20 câu tiếp theo): lời của người dân Việt Bắc
• Phần 3 (phần còn lại): lời của người chiến sĩ Cách Mạng)

Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm Việt Bắc

1. Đoạn 1 (8 câu đầu): Khung cảnh chia tay đầy lưu luyến và lời nhắn gửi của kẻ về xuôi, người ở lại. 

• 4 câu đầu là lời của người ở lại:
  • Cách xưng hô “mình” – “ta” gần gũi, thân mật vốn được sử dụng nhiều trong ca dao Việt Nam xưa ⟹ Thể hiện sự lưu luyến, không muốn xa rời
  • Điệp ngữ và kết cấu tu từ được lặp đi lặp lại 2 lần như một sự day dứt nhớ thương. Hai câu hỏi đều hướng về nỗi nhớ: 
    • Về không gian: sông, núi, nguồn
    • Về thời gian: “mười lăm năm”

⟹ Tất cả như một hồi ức đẹp đẽ, bao hàm những kỷ niệm đẹp của người lĩnh với nhân dân Việt Bắc.

• Bốn câu sâu là lời của người về:
  • Hình ảnh “áo chàm” đại diện cho người dân Việt Bắc thân thương.
  • Từ láy “bồn chồn”, “bâng khuâng” thể hiện sự lưu luyến, không muốn rời

2. Đoạn 2: Lời của người ở lại và những kỉ niệm về quãng thời gian ở Việt Bắc

• Nhịp thơ 2/4 ở các câu lục, 4/4 ở câu bát tạo nên sự đối xứng về cấu trúc ngữ pháp. Kết hợp với điệp từ càng làm cho lời thơ thêm da diết.
• Hình ảnh thơ được vận dụng vào thơ một cách nhuần nhuyễn, mang tính hình tượng hoá cao: mưa nguồn, suối lũ, miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai, hắt hiu lau xám…
• Nghệ thuật: liệt kê điệp, ẩn dụ, nhân hoá,…

⟹ Thể hiện sự ân tình thuỷ chung của thiên nhiên, con người, mảnh đất Việt Bắc.

3. Đoạn 3: Niềm tin vào Cách Mạng

• Nỗi nhớ cảnh và người Việt Bắc: so sánh với nỗi nhớ người yêu. Hàng loạt hình ảnh được liệt kê: trăng lên đầu núi, cảnh bản làng, cảnh rừng nứa bờ tre, lớp học i tờ, giờ liên hoan, hình ảnh người mẹ, cô em gái,… đan xen người – cảnh vật, cảnh vật – người.
• Nỗi nhớ về những năm tháng chiến đấu gian khổ có sự đồng hành của rừng núi Việt Bắc luôn chở che. Sự hào hùng, sức mạnh được thể hiện rõ thông qua nhịp thơ nhanh, mạnh.
• Niềm tin vào Cách Mạng: nét nổi bật nhất của Việt Bắc 12 đó chính là sự tin tưởng tuyệt đối vào Cách Mạng, vào một tương lai tươi sáng,…

Giá trị của bài thơ Việt Bắc

Giá trị nội dung

Về nội dung, bài thơ Việt Bắc là khúc ca hùng tráng về thời kỳ oai hùng nhưng khốc liệt của dân tộc. Đồng thời đây cũng là khúc tình ca về cách mạng, về ân tình, sự gắn bó sâu nặng của người chiến sĩ với nhân dân, đất nước trong niềm tự hào dân tộc.

Qua tiếng lòng của nhà thơ, Việt Bắc vang lên như khúc hát ân tình chung của những người làm Cách Mạng, của những chiến sĩ, cao hơn nữa là tiếng hát của cả dân tộc. Bài thơ mang trong mình những âm hưởng anh hùng ca vang dội, đưa người đọc về một thời kỳ lịch sử hào hùng của dân tộc, có đau thương mất mát và có cả ý chí quyết tâm quật cường của toàn dân ta.

Giá trị nghệ thuật

Bài thơ sử dụng lối đối đáp giao duyên trong dân ca với hai đại từ chính là “mình” và “ta” thể hiện sự gần gũi, thân thuộc.

Việt Bắc 12 mang đậm những giá trị dân tộc, thể hiện thông qua:

• Thể thơ lục bát truyền thống, dễ nhớ, dễ thuộc.
• Ngôn ngữ, hình ảnh, giản dị, gần gũi, mang đậm màu sắc dân gian.
• Sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật tài hoa: so sánh, ẩn dụ tượng trưng, điệp từ, liệt kê,…

Học livestream trực tuyến Toán - Lý - Hóa - Văn - Anh - Sinh bứt phá điểm số 2022 – 2023 tại Marathon Education

Marathon Education là nền tảng học livestream trực tuyến Toán - Lý - Hóa - Văn - Anh - Sinh uy tín và chất lượng hàng đầu Việt Nam dành cho học sinh từ lớp 8 đến lớp 12. Với nội dung chương trình giảng dạy bám sát chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Marathon Education sẽ giúp các em lấy lại căn bản, bứt phá điểm số và nâng cao thành tích học tập.

Tại Marathon, các em sẽ được giảng dạy bởi các thầy cô thuộc TOP 1% giáo viên dạy giỏi toàn quốc. Các thầy cô đều có học vị từ Thạc Sĩ trở lên với hơn 10 năm kinh nghiệm giảng dạy và có nhiều thành tích xuất sắc trong giáo dục. Bằng phương pháp dạy sáng tạo, gần gũi, các thầy cô sẽ giúp các em tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng và dễ dàng.

Marathon Education còn có đội ngũ cố vấn học tập chuyên môn luôn theo sát quá trình học tập của các em, hỗ trợ các em giải đáp mọi thắc mắc trong quá trình học tập và cá nhân hóa lộ trình học tập của mình.

Với ứng dụng tích hợp thông tin dữ liệu cùng nền tảng công nghệ, mỗi lớp học của Marathon Education luôn đảm bảo đường truyền ổn định chống giật/lag tối đa với chất lượng hình ảnh và âm thanh tốt nhất.

Nhờ nền tảng học livestream trực tuyến mô phỏng lớp học offline, các em có thể tương tác trực tiếp với giáo viên dễ dàng như khi học tại trường.

Khi trở thành học viên tại Marathon Education, các em còn nhận được các sổ tay Toán – Lý – Hóa “siêu xịn” tổng hợp toàn bộ công thức và nội dung môn học được biên soạn chi tiết, kỹ lưỡng và chỉn chu giúp các em học tập và ghi nhớ kiến thức dễ dàng hơn.

Marathon Education cam kết đầu ra 8+ hoặc ít nhất tăng 3 điểm cho học viên. Nếu không đạt điểm số như cam kết, Marathon sẽ hoàn trả các em 100% học phí. Các em hãy nhanh tay đăng ký học livestream trực tuyến Toán – Lý – Hóa – Văn lớp 8 – lớp 12 năm học 2022 – 2023 tại Marathon Education ngay hôm nay để được hưởng mức học phí siêu ưu đãi lên đến 39% giảm từ 699K chỉ còn 399K.

Các khóa học online tại Marathon Education

Trên đây là tóm tắt các kiến thức liên quan đến tác phẩm Việt Bắc lớp 12. Hy vọng những thông tin trên sẽ phần nào giúp các em hiểu hơn về tác phẩm này, sẵn sàng cho các kỳ thi, bài kiểm tra sắp tới. Chúc các em học tốt và đạt nhiều thành tích cao trong học tập!